‘Het is echt een liefdevolle plek’

23 maart 2022

In gesprek met zorgvrijwilliger Clasien van Rooij

Ze weet dat ze niet altijd hoeft te praten om aangenaam gezelschap te zijn. Op gevoelsmatig niveau peilt Clasien van Rooij bij de gasten van het Hospice of contact gewenst is. “Dan voel ik aan wat ik kan doen. Een kopje thee of een chocolaatje halen, of even meekijken met de tv als iemand niet alleen wil zijn.”

“In de Bossche Omroep zag ik een oproep staan voor nieuwe vrijwilligers. Bij het kennismakingsgesprek in het Hospice sprak het kleinschalige me meteen aan. Als vrijwilliger kun je hier veel taken doen en er is een gelijkheidsgevoel ten opzichte van iedereen die er werkt. Vooraf had ik misschien wat meer gesprekken met de gasten verwacht, maar zij krijgen natuurlijk veel bezoek van hun familie en vrienden. In de avond zijn er wel meer momenten om met de mensen in gesprek  te komen.

Luisteren, niet zelf invullen
Tijdens mijn werkzame leven was ik persoonlijk medewerker van diverse Tweede Kamerleden. In mijn hart had ik graag in de zorg gewerkt, maar dat is nooit gebeurd. Als ik het over mocht doen, dan zou ik dat zeker willen. Sinds ik in Den Haag ben gestopt heb ik meer ruimte voor mijn vrijwilligerswerk. Al enkele jaren ben ik actief bij de Luisterlijn, een landelijke telefoonlijn waar je heel veel verschillende gesprekken voert. Het geeft me veel voldoening om, zonder een oordeel te geven, te luisteren naar de verhalen die mensen je toevertrouwen en mensen te respecteren om wie ze zijn.  Door weinig te zeggen kun je veel doen. Dat gebruik ik ook in het Hospice, want er zijn natuurlijk overeenkomsten. Vraag maar aan de gast wat hij of zij het liefste wil. Wil je tijdens een wandelingetje zelf genieten van de natuur, of wil je praten? Wees als gezelschap ook maar eens stil, dat kan ook aangenaam voor de gast zijn. 

Basistraining
Ik werk nu 1,5 jaar bij het Hospice en draai één keer per week een dienst. Naast die vier uur per week zijn er nog extra momenten, de intervisie en zo nu en dan een thema-avond. Ik ervaar het als heel dankbaar werk en haal er veel voldoening uit. Je doet iets voor iemand in de laatste levensfase, in een rustige en veilige omgeving. Zonder vrijwilligers is een hospice als Parunashia niet te realiseren.
Nadat ik vorige zomer de basistraining heb gevolgd voel ik me zekerder. Het bracht me meer duidelijkheid, bijvoorbeeld over de verpleegkundige taken. Die hoeven niet door de vrijwilligers gedaan te worden, daar zijn immers de verpleegkundigen voor. De voorlichting van de verpleegkundigen en de arts heeft me inzicht gegeven over eventuele behandelingen en de stervensfase. Bij de start van nieuwe vrijwilligers zou wellicht het toewijzen van een mentor meer eenduidigheid kunnen brengen in bijvoorbeeld de benadering en begeleiding van gasten. De regelmatig terugkerende intervisiebijeenkomst geeft de mogelijkheid om ervaringen uit te wisselen.
(tekst gaat verder onder de foto)

Aanvoelen of contact gewenst is
Mijn taken als vrijwilliger hangen af van welk dagdeel ik er ben. Het varieert van prullenbakken legen, de was doen, vloeren moppen, de wc’s van de gastenkamers schoonmaken en de bedden verschonen, tot de lunch verzorgen.
Het contact met de gasten en de familie is voor mij niet altijd even intensief. Ze zien al zoveel mensen, ze herkennen je niet zo snel. Het is anders wanneer iemand enkele maanden in het Hospice verblijft. Het contact ligt dan op een ander niveau. Praten hoeft niet altijd, je aanwezigheid is soms al voldoende. Sommige gasten zitten graag in de woonkamer. Bijna iedereen die nog mobiel is eet er ook graag.

Verbinding
Het is fijn om iets voor een ander te kunnen betekenen en ik hoop dat ik dat goed kan overbrengen. Soms merk je dat wel, dan houden ze je hand vast en zeggen ze: wat ben je lief. Vrouwen doen dat over het algemeen eerder dan mannen. Het doet me veel wanneer iemand me toelaat in zijn of haar verdriet. Dat is echte verbinding. Zo’n moment moet van de gast zelf uit komen, je kunt zo’n gesprek niet zelf overnemen. Door wat ik zelf heb meegemaakt in het leven kan ik dat goed begrijpen.
Ondanks dat mensen veel van hun dierbaren houden en graag bij ze zouden willen blijven kunnen ze toch klaar zijn met het leven. Ze hebben het geaccepteerd dat ze niet lang meer te leven hebben.
Er wordt weleens aan mij gevraagd of het moeilijk is om in een hospice te werken en of ik de problemen niet mee naar huis neem. Ik kan daarop antwoorden dat ik over het algemeen bepaalde gedachten goed kan loslaten. Maar als je een bepaalde verbinding met een gast hebt opgebouwd dan is dat weleens wat moeilijker. Hospice Parunashia heeft veel moois te bieden; rust voor de gasten, maar óók voor de kinderen en partner. Het is echt een liefdevolle plek.”

Tekst & portretfoto: Carla Jacobs, detailfoto: Unsplash